Zespół

Zespół projektu „RAW – glaciers Retreat And fjords Wither”

Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk

dr hab. Mateusz MOSKALIK prof. PAN – lider projektu RAW, z wykształcenia geofizyk i fizyk, z zawodu oceanograf, badacz polarny. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na funkcjonowaniu i interakcjach między fiordami i lodowcami w rejonach polarnych oraz wpływie zmian klimatu na ten system. Uczestnik wielu wypraw naukowych na Svalbard, zimował w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund. Prowadził projekty badawcze związane z geomorfologią fiordów, sedymentologią, erozją brzegową oraz systemem monitoringu oceanograficznego w fiordzie Hornsund.

Uczestnicy projektu:

mgr Dagmara BOŻEK – starszy specjalista ds. komunikacji naukowej w IGF PAN, autorka kilku książek o tematyce polarnej. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego za projekt „Polarniczki” poświęcony kobietom pracującym w stacjach polarnych. Jako pracownik Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk promuje badania w rejonach polarnych.
dr Jerzy GIŻEJEWSKI – ukończył geologię na Uniwersytecie Warszawskim i podjął tam pracę w Zakładzie Geologii Dynamicznej. Zajmował się procesami powstawania współczesnych osadów w strefie brzegowej morza, w rzekach, jeziorach i zbiornikach zaporowych. Doktorat uzyskał w 1974 na podstawie pracy o procesach sedymentacji zachodzących w korycie Wisły. W 1991 roku przeniósł się do Instytutu Geofizyki PAN, gdzie podjął pracę w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich, prowadząc badania nad sedymentacją osadów w jeziorach i fiordach południowego Spitsbergenu oraz zastosowaniem metod geofizycznych w sedymentologii. Jako hobby pomagające w pracy zawodowej uprawiał speleologię (instruktor państwowy speleologii) i nurkowanie swobodne (instruktor okręgowy wg norm CMAS). Jako pierwszy, wraz z W. Roszczynko, prowadził badania podwodne na Spitsbergenie w 1980 roku. Dwukrotnie kierował całorocznymi wyprawami Instytutu Geofizyki do stacji polarnej w Hornsundzie i sześciokrotnie pracował na Spitsbergenie w sezonach letnich. Od 2011 roku pracuje w kierowanych przez Instytut Geofizyki PAN projektach edukacyjnych EDUSCIENCE, EDU-ARCTIC.EU, EDU-ARCTIC.PL i Odyssey.
dr hab. Oskar GŁOWACKI – oceanograf fizyczny, geofizyk, akustyk morski, rozwija się również jako glacjolog. Jego główne zainteresowania to oceanografia fizyczna fiordów polarnych oraz interakcje lód-ocean, w tym cielenie się i podmorskie topnienie lodowców morskich. Rozwija pasywną krioakustykę jako nowe narzędzie w glacjologii. Uczestnik kilku ekspedycji naukowych na Svalbard oraz licznych rejsów badawczych. Spędził 2,5 roku, pracując jako badacz wizytujący w Scripps Institution of Oceanography, University of California San Diego, USA.
mgr Meri KORHONEN – oceanograf fizyczny zajmujący się hydrografią Oceanu Arktycznego. Szczególnie interesuje się mieszaniem i modyfikacją mas wodnych. Jej praca nad stratyfikacją górnego oceanu zaowocowała współpracą przy wielu badaniach dotyczących biogeochemicznych właściwości oceanu. Badania te wywołały u niej zainteresowanie takimi zagadnieniami jak dostępność składników odżywczych i absorpcja węgla. Brała również udział w opracowywaniu procedur kontroli jakości obserwacji hydrograficznych. W projekcie będzie odpowiedzialna za pomiary oceanograficzne i zarządzanie danymi.
dr Bartłomiej LUKS – badacz śniegu i glacjolog, od prawie 20 lat pracuje w Arktyce. Zaczynał jako asystent terenowy na wyprawie geologicznej do Bellsundu (Spitsbergen), następnie zrobił magisterium na temat zanieczyszczenia gleb w okolicach Polskiej Stacji Polarnej Hornsund oraz doktorat na temat dynamiki pokrywy śnieżnej na południowo-zachodnim Spitsbergenie. Od 2013 r. jest adiunktem w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich IG PAN w Warszawie. Jego główne zainteresowania badawcze to reakcja lodowców na zmiany klimatu, bilans masy lodowców, właściwości fizyczne pokrywy śnieżnej oraz rozkład pokrywy śnieżnej w środowisku przybrzeżnym Svalbardu. Brał udział w kilku projektach badawczych na Svalbardzie i w Antarktyce dotyczących bilansu masy lodowców, właściwości fizycznych pokrywy śnieżnej oraz zanieczyszczeń i mikroorganizmów deponowanych w pokrywie śnieżnej.
dr Vineet JAIN – oceanograf fizyczny. Jego zainteresowania badawcze to prądy oceaniczne, masy wodne, procesy warstwy mieszanej i modelowanie oceanu. W projekcie RAW będzie zaangażowany w ekspedycje terenowe, analizę/wizualizację danych oraz modelowanie numerycznym procesów zachodzących w fiordach.
Dhruv MANIKTALA – doktorant w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, zajmujący się interakcjami lód-ocean i zmiennością cielenia się lodowców w fiordzie Hornsund na Spitsbergenie. Posiada doświadczenie w geografii fizycznej, glacjologii, fizyce śniegu i teledetekcji, interesuje się stylami cielenia się lodowców, zdjęciami poklatkowymi i podwodną pasywną akustyką do wykrywania cielenia się lodowców przylądkowych. Uczestnik dwumiesięcznej ekspedycji terenowej do Hornsundu na Svalbardzie, gdzie zbierał dane na temat zmienności cielenia się lodowców w fiordzie.
dr Lavkush Kumar PATEL – glacjolog, ukończył studia magisterskie i doktoranckie z zakresu modelowania geoprzestrzennego. Posiada ponad 10-letnie doświadczenie w badaniu lodowców przy użyciu technik terenowych i satelitarnych. Obszernie badał lodowce indyjskich Himalajów poprzez badania terenowe nad bilansem masy lodowca, kontrolę pokrywy gruzowej, jezior polodowcowych i hydrologię śniegu. Zastosował techniki terenowe i satelitarne do oceny wpływu rosnącej zmienności klimatycznej na lodowce w Himalajach i na Svalbardzie. Jego doświadczenie naukowe dotyczy wpływu rosnącej zmienności klimatycznej na lodowce. Jego zainteresowania badawcze obejmują bilans masy i dynamikę lodowców, teledetekcję satelitarną, hydrologię lodowcową, powodzie w jeziorach lodowcowych oraz zmienność równoważnika wodnego śniegu. W projekcie RAW będzie się koncentrował na części modelowania glacjohydrologicznego w celu oszacowania strumienia wody roztopowej w fiordzie Hornsund na Svalbardzie.

dr Ekaterina RETS – posiada 14 lat doświadczenia w hydrologii, glacjologii i inżynierii lądowej. Doktorat z hydrologii obroniła w 2013 r. Obecne zainteresowania badawcze koncentrują się na funkcjonowaniu zlewni rzecznych i odpowiedzi systemów hydrologicznych na zmiany klimatu w różnych skalach od małych zlewni alpejskich do systemów górskich i rozległych regionów. Wdrożyła szeroki zakres narzędzi i metod badawczych od statystyki matematycznej i GIS do eksperymentalnych pomiarów terenowych, metod śladów izotopowych/chemicznych i modelowania hydrologicznego. Prowadziła hydrologiczne badania terenowe w zlewni Djankuat Alpine Research Catchment w latach 2007-2022. Opracowała model bilansu energetycznego AMelt dla topnienia śniegu i lodu w obszarach alpejskich. Współtwórczyni pakietu R grwat do automatycznego rozdzielania hydrogramów i analizy hydrologicznych szeregów czasowych. Autorka szóstego raportu oceniającego IPCC (WGII, rozdział 4: Woda). W ramach projektu RAW będzie rozwijać model spływu lodowcowego i sedymentacji lodowców Gasbreen i Hansbreen, prowadzić pomiary hydrologiczne i koncentracji osadów zawieszonych w zlewniach.

Zachodnionorweski Uniwersytet Nauk Stosowanych

Prof. Jacob C. YDE – glacjolog, geomorfolog, biogeochemik, lider ze strony partnera projektu. Jego badania koncentrują się na naturalnych i społecznych skutkach zmian lodowców spowodowanych zmianami klimatycznymi. Prowadził i uczestniczył w wielu projektach badawczych na Grenlandii, Svalbardzie, Islandii, w Norwegii i Chile.

Uczestnicy projektu:

Siri ENGEN – asystentka badawcza oraz studentka geologii i zagrożeń geologicznych na Zachodnionorweskim Uniwersytecie Nauk Stosowanych. Interesuje się wpływem klimatu na lodowce i osuwiska. W projekcie RAW pomaga w pracach terenowych i w laboratorium.
dr Marthe GJERDE – pracownik naukowy na stażu podoktorskim na Zachodnionorweskim Uniwersytecie Nauk Stosowanych. Geolog czwartorzędowy, interesuje się głównie dynamiką i osadami lodowcowymi, a także kwantyfikacją procesów zachodzących na powierzchni ziemi. W projekcie RAW będzie zajmować się badaniem spływu wód ze zlodowaciałych zlewni i określaniem procesów sedymentologicznych.
Prof. Andrew HODSON – biogeochemik lodowcowy, glacjolog. Jego badania dotyczą uwalniania składników odżywczych z tajania gruntu, topnienia śniegu i lodu. Bada również wpływ uwalniania składników odżywczych na ekosystemy mikrobiologiczne. W projekcie RAW będzie mentorem dla początkujących naukowców w zakresie biogeochemicznych procesów lodowcowych.

Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk

dr hab. Karol KULIŃSKI, prof. IO PAN (lider ze strony partnera projektu)

Uczestnicy projektu:

dr Anna DĄBROWSKA – arktyczne protisty to jej zawód i pasja. Jako taksonomista i ekolog bada świat mikroskopijnych stworzeń morskich, czyniąc niewidzialnym to, co widzialne. Skupia się na różnorodności i funkcjonowaniu protistów w wodach Svalbardu, kawałek po kawałku szukając odpowiedzi na pytanie, jaki będzie ich los w ocieplającej się Arktyce.
mgr Katarzyna DRAGAŃSKA-DEJA – fizyk oceanu (oceanograf fizyczny). Bada wpływ topnienia lodowców na przezroczystość i kolor wody, co ma wpływ na dostępność światła pod wodą i rozkład wielkości cząsteczek. Uczestniczka wielu ekspedycji naukowych na Spitsbergen.
dr inż. Małgorzata KITOWSKA – oceanograf fizyczny (z wykształcenia fizyk), pracownik naukowy w Zakładzie Dynamiki Morza IO PAN w Pracowni Wzajemnego Oddziaływania Morza i Atmosfery. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się głównie na wpływie czynników mezoskalowych na wiatr w rejonie wybrzeży Spitsbergenu oraz wpływie wiatru na przepływ wody w rejonach polarnych. Uczestniczyła w arktycznych rejsach badawczych i brała udział w kilku międzynarodowych projektach.
dr Katarzyna KOZIOROWSKA – pracownik naukowy w Zakładzie Chemii i Biochemii Morza IO PAN w Pracowni Biogeochemii Morza. Posiada szerokie doświadczenie terenowe, laboratoryjne i analityczne w zakresie obiegu węgla. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się głównie na biogeochemii morza, obiegu C, N, P w środowisku morskim oraz morskim systemie kwasowo-zasadowym w regionach polarnych, zwłaszcza w arktycznych fiordach.
dr Joanna Stoń-Egiert – pracownik naukowy w Zakładzie Fizyki Morza Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się badaniem i modelowaniem ekosystemów morskich zasilanych w energię poprzez fotosyntezę. Główne zainteresowania dotyczą zagadnień związanych z barwnikami fitoplanktonu, ich fotosyntetycznej i fotoochronnej roli w procesach dystrybucji oświetlenia w toni oraz jego wykorzystania w procesie produkcji pierwotnej materii organicznej w morzu.
Dr inż. Marlena SZELIGOWSKA – ekolog morski badający dynamikę wód przybrzeżnych Arktyki pod wpływem wyładowań lodowcowych. Jej praca koncentruje się na łączeniu badań terenowych, teledetekcji i modelowania numerycznego w celu opisania funkcjonowania planktonu morskiego w różnych reżimach dostarczania cząstek zawieszonych z wodą roztopową.
dr hab. Beata SZYMCZYCHA

dr hab. Emilia TRUDNOWSKA – pracownik naukowy w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk (Zakład Ekologii Morza). Posiada duże doświadczenie w badaniach terenowych, laboratoryjnych i analitycznych zooplanktonu, cząstek i śniegu morskiego wzdłuż różnych gradientów środowiskowych w Arktyce. Interesuje się przede wszystkim ich rozmieszczeniem, składem, rozmiarem, interakcjami w sieci pokarmowej, rolą w obiegu węgla oraz powiązaniami z efektami zmian klimatu.

Wykonawcy spoza jednostek partnerskich

Natalia GACKOWSKA, Uniwersytet Gdański – studentka oceanografii na Uniwersytecie Gdańskim. Zainteresowania obejmują mikrobiogeochemię osadów dennych w środowiskach ekstremalnych. Finalistka konkursu Misja Polarna organizowanego przez program EDU-ARCTIC.PL.  Uczestniczyła w rejsach chemicznych z zespołami badawczymi zajmującymi się analizą pokmarków bałtyckich oraz cyklem biogeochemicznym azotu w głębiach bałtyckich.
dr Łukasz STACHNIK, Uniwersytet Wrocławski – adiunkt specjalizujący się w biogeochemii lądowej i hydrologii regionów zimnych. Jego prace dotyczą wpływu recesji lodowców lądowych na obieg wody i składników odżywczych w regionach polarnych w ujęciu multidyscyplinarnym (modelowanie geochemiczne, analizy SEM/TEM, chemia pierwiastków śladowych, metody geofizyczne). Jako główny badacz i współbadacz uczestniczył w kilku międzynarodowych projektach naukowych z zakresu chemii środowiska prowadzonych m.in. na Svalbardzie, Syberii i Grenlandii. W projekcie RAW będzie odpowiedzialny za chemię pierwiastków śladowych, specjację żelaza i geochemię osadów zawieszonych w ekosystemach morskich podlegających oddziaływaniu lodowców na Svalbardzie.

Autor: Dagmara BożekOpublikowano w dniu